Trám răng (hay hàn răng) có thể hiểu một cách đơn giản là dùng vật liệu đặc biệt để khôi phục lại hình dáng và chức năng của răng.
Trám răng được thường sử dụng trong các trường hợp sau:
– Sâu răng: dùng vật liệu trám để bịt kín lỗ sâu răng, ngăn không cho vi khuẩn hoặc các tác nhân bên ngoài như nhiệt độ, hoá chất tấn công, huỷ hoại tuỷ răng.
– Chấn thương: trong các tình huống tai nạn khiến cho răng gẫy hoặc vỡ thì vật liệu trám được sử dụng để tái tạo lại hình dáng ban đầu, đồng thời đảm bảo tốt chức năng nhai của răng.
– Mòn răng: ví dụ trong trường hợp đánh răng quá mạnh, dùng bàn chải lông cứng, khiến cho lớp men răng ở bề mặt cổ răng bị hao mòn đáng kể, lộ lớp ngà răng, khiến người bệnh rất nhạy cảm khi ăn uống đồ nóng hoặc lạnh. Khi đó người ta có thể trám vết mòn, bảo vệ lớp ngà răng.
– Nhu cầu thẩm mỹ: ví dụ như răng cửa có màu vàng, mất thẩm mỹ, có thể sử dụng chất trám răng có màu trắng để bao bọc bề mặt răng, làm cho răng trở nên trắng.
Các loại vật liệu trám răng
Amalgam: Là loại vật liệu trám được sử dụng lâu đời nhất, có trên 100 năm tuổi. Đây là một hỗn hợp của các phân tử kim loại bao gồm thuỷ ngân, bạc, kẽm, đồng…
+ Ưu điểm: của Amalgam là rẻ, dễ dùng, sức chịu lực tốt nên thường được dùng trong các xoang to hoặc ở những nơi chịu áp lực lớn như mặt nhai của răng hàm.
+ Nhược điểm: là không thẩm mỹ do có màu xám bạc. Do đó thường chỉ được dùng để trám các răng ở phía trong của hàm răng như răng hàm. Ngoài ra, Amalgam còn dẫn nhiệt tốt, ảnh hưởng đến cảm giác của người bệnh khi ăn thức ăn nóng, lạnh.
Xi-măng silicat: cũng là loại vật liệu được sử dụng từ lâu. Nó có tính thẩm mỹ cao hơn Amalgam do màu sắc gần giống màu của răng.
+ Ưu điểm: của xi-măng này là dễ sử dụng, giá rẻ, dẫn nhiệt kém, bám vào răng rất chắc nên ít trường hợp bị rơi ra sau khi trám. Ngoài ra một số loại xi-măng silicat có chứa Flo, do đó có khả năng chống sâu răng.
+ Nhược điểm: là yếu, khả năng chịu lực và chống mòn kém, do đó chỉ dùng để hàn cổ răng, là nơi dễ phát sinh sâu răng và ít chịu tác động của ngoại lực có cường độ lớn.
Nhựa tổng hợp (composite): Đây là loại vật liệu mới nhất, được phổ biến rộng rãi trong những năm gần đây. Ở nước ngoài, composite đang ngày càng được ưa chuộng bởi nhiều tính năng ưu việt của nó, hơn hẳn Amalgam và xi-mang silicat. Ở nước ta trám composite còn được gọi là trám răng thẩm mỹ.
+ Ưu điểm: nổi bật nhất của composite là tính thẩm mỹ rất cao. Có rất nhiều màu khác nhau để chọn lựa cho phù hợp với các màu răng khác nhau. Hơn nữa, độ cứng, độ chịu lực, chịu mòn của composite cũng cao hơn xi-măng (tuy nhiên vẫn kém hơn Amalgam). Do vậy có thể dùng nó để trám nhiều vị trí khác nhau trong miệng, từ những nơi đòi hỏi thẩm mỹ như răng cửa cho đến những nơi đòi hỏi khả năng chịu lực tốt như răng hàm.
+ Nhược điểm: của composite là giá thành đắt. Hơn nữa vật liệu này đòi hỏi nha sĩ phải có tay nghề cao, thao tác chính xác, nếu không miếng trám sẽ không đạt chất lượng yêu cầu (ví dụ như không bền, dễ bị rơi ra hoặc dễ bị tái phát bệnh sâu răng). Một điểm cần lưu ý nữa là khả năng chịu mòn, chịu áp lực của nhựa tổng hợp vẫn còn kém hơn nhiều so với Amalgam.
Vì những đặc điểm trên mà composite thường được dùng để trám răng cửa hoặc những xoang trám bé ở răng hàm.
Tính năng của composite vẫn đang không ngừng được cải thiện và trong tương lai gần đây sẽ là vật liệu số một để trám răng.