Gọi theo chữ Hán, nha là răng, chu là xung quanh, bệnh nha chu là bệnh của mô nâng đỡ xung quanh răng bao gồm nướu răng (lợi), dây chằng, và xương ổ răng.
Bình thường nướu răng sẽ bám chung quanh cổ răng.
Giữa răng và nướu luôn có một khe hẹp (nghĩa là nướu răng áp sát vào cổ răng) và có độ sâu chỉ khoảng chừng 1-2 mm.
Khi tình trạng vệ sinh răng miệng kém, có nhiều mảnh vụn thức ăn lọt vào khe nướu, đọng lại đó, lâu dần cứng lại thành vôi răng. Lúc này bạn có thể cảm thấy ê buốt hay ê ẩm răng. Đôi khi tình trạng khó chịu này chỉ thoáng qua, rồi tự hết, bạn tưởng là khỏi bệnh. Nhưng không phải như vậy! Vôi răng vẫn còn nằm trong khe nướu và tiếp tục tích tụ nhiều hơn, đẩy đáy khe nướu tụt dần xuống khỏi vị trí quanh cổ răng lúc ban đầu. Lúc này khe nướu không còn là khe nữa vì đã phát triển sâu hơn và rộng ra (nướu răng không còn ôm sát chân răng nữa), như hình dạng một cái túi, nên gọi là túi nướu (hay túi nha chu).
Như vậy, túi nha chu là phát triển từ khe nướu mà ra. Túi càng sâu thì răng càng lung lay (vì phần xương ổ răng bao bọc quanh chân răng bị tiêu hủy dần đi), bệnh càng nặng, việc điều trị càng khó thành công. Hơn nữa, túi nha chu càng sâu việc chải sạch thức ăn càng khó vì thức ăn rơi vào túi sâu sẽ khó lấy ra hơn. Hậu quả là bệnh hay tái phát.
Có thể chữa lành bệnh nha chu hay không?
Tin ‘tốt’ là, với sự tiến bộ của y học ngày nay bệnh nha chu đã có thể chữa lành hoàn toàn. Tuy nhiên, tin ‘xấu’ là, các biện pháp điều trị phối hợp rất phức tạp, tốn kém. Trong thực tế, phần lớn bệnh nhân vẫn chưa thể có điều kiện tiếp cận dễ dàng với đầy đủ các biện pháp trị liệu này. Và nếu mọi biện pháp trị liệu không được thực thi đầy đủ bệnh nhân cần ý thức một số khả năng như sau:
– Nha sĩ có thể điều trị chặn đứng các tiến triển của bệnh (chảy máu, chảy mủ, đau nhức, ê ẩm, sưng nướu, …) và loại trừ hết các dấu hiệu bệnh tật trên. Tuy nhiên nếu răng đã bị tụt nướu làm lộ chân răng ra ngoài thì gần như không thể điều trị để nướu mọc cao lên che đậy lại chân răng.
– Nếu xương ổ răng bị tiêu hủy nhiều làm răng lung lay thì cho dù điều trị bệnh có kết quả tốt đến đâu đi nữa thì răng cũng khó mà chắc lại như cũ được nữa. Đó là do xương ổ răng, nền cho chân răng tựa vào đó, không có khả năng mọc trở lại.
– Nếu răng đã bị xô lệch, nghiêng ngả do bệnh nha chu thì sau điều trị, thông thường là các răng vẫn cứ … nghiêng ngả như vậy, chứ không thể trở lại ngay ngắn, liền lạc nhau như cũ nữa! Đó là do mô nha chu (đặc biệt là hai thành phần xương ổ răng và dây chằng nha chu) không thể phục hồi lại như trước khi bị bệnh.
Do đó nói bệnh nha chu có thể chữa lành hoàn toàn là ta đang đề cập đến năng lực của y học. Còn nếu nói bệnh nha chu không thể chữa lành là có ý nói tình trạng nguyên thủy lành mạnh của hàm răng không thể phục hồi do khả năng của bệnh nhân tiếp cận đầy đủ các biện pháp trị liệu bệnh nha chu, trên thực tế, còn rất thấp.